بالانس خطوط و سیکل تولید

سلام طاهری هستم مدیر سایت شغل من : اگر فکر کردید با چند تا جمله انگیزشی و یا پکیج های رویافروشی میتوانید در بهترین شرکت ها استخدام شوید و یا یک کسب و کار برای خودتان راه اندازی کنید، سخت در اشتباه هستید. تا زمانی که تخصص و مهارت اجرایی نداشته باشید خواسته های شما همیشه به عنوان یک آرزو باقی میماند.

دوره آموزشی شغل من تخصص و مهارت اجرایی را به بهترین شکل ممکن به شما آموزش می دهد. سرفصل های دوره آموزشی را می توانید در سایت شغل من مشاهده کنید. بعید میدانم بتوانید دوره ای را بیابید که چنین سرفصل هایی داشته باشد و قیمت آن هم بسیار پایین باشد. برای خرید و دانلود دوره آموزشی شغل من کلیک کنید.

بالانس خطوط و سیکل تولید

اگر می خواهید تمام مقاله های مربوط به برنامه ریزی تولید را یکجا ببنید اینجا کلیک کنید.

اگر می خواهید به صورت کامل و به صورت ویدیویی و دسترسی به تمام فایل ها برنامه ریزی تولید را آموزش ببینید، وارد سایت شغل من بشوید و دوره آموزشی شغل من را تهیه کنید.

بالانس خطوط و سیکل تولید چیست

اینجا از توضیحات کتابی خبری نیست چون به این صورت چیزی یاد نمیگیرید. میخوام یک مثال خیلی خیلی ساده بزنم تا خیلی راحت مفهوم انتقال پیدا کند. البته در دنیای واقعی میتواند خیلی پیچیده باشد ولی اگر مفهوم را یاد بگیرید، مشکلی برای حالت های پیچیده ندارید.

فرض کنید یک محصول چوبی زینتی داریم که از سه ایستگاه می گذرد. در درون هر ایستگاه یک CNC قرار دارد. هر CNC توانایی انجام کار CNC دیگر را ندارد و فرآیند تولید به این صورت است که مواد اولیه یا همان چوب ابتدا باید وارد ایستگاه اول بشود و خدمت بگیرد و بعد از اتمام وارد ایستگاه دوم می شود و خدمت میگیرد و بعد از اتمام کار در ایستگاه دوم، می تواند وارد ایستگاه سوم بشود تا در انتها به محصول نهایی تبدیل شود.

فرض کنید:
ظرفیت ایستگاه اول 16 عدد در روز باشد ( یک روز منظور 8 ساعت کاری است)
ظرفیت ایستگاه دوم 8 عدد در روز باشد
ظرفیت ایستگاه سوم 32 عدد در روز باشد

اکنون سوال من از شما این است که ما در طول یک روز چند تا محصول می توانیم تولید کنیم؟ و چرا؟

جواب : 8 عدد محصول در طول یک روز می توانیم تولید کنیم و دلیلش این است که عامل تعیین کننده ایستگاهی است که کندتر می باشد. هرچند ایستگاه قبلی و ایستگاه بعدی توانایی تولید بیشتری دارند ولی در نتیجه هیچ تاثیری ندارند، چون عامل تعیین کننده ایستگاه دوم است. حالا بزارید بررسی کنیم که چه اتفاقی برای ایستگاه های قبلی و بعدی میافتد.

در طول یک روز ایستگاه اول بر روی 16 عدد چوب طراحی را انجام می دهد که 8 تای آن را ایستگاه دوم می تواند کارهای طراحی آن را انجام دهد ولی 8 تای دیگر پشت ایستگاه دوم ذخیره می شود، چون ایستگاه دوم توانایی آن را ندارد که در طول یک روز بیش از 8 عدد طراحی انجام دهد. حالا چه اتفاقی برای ایستگاه سوم میافتد. ایستگاه سوم ظرفیت تولید بالایی دارد به عبارتی هر کالایی که از ایستگاه دوم بیرون می آید، به سرعت در ایستگاه سوم خدمت می گیرد. بنابراین ایستگاه سوم در خیلی از تایم بیکار است و فقط باید منتظر بماند تا کالا از ایستگاه دوم بیرون بیاید تا سریع کارهای طراحی آن را انجام دهد.

اکنون قبل از اینکه بخواهیم بالانس خطوط را انجام بدهیم باید مفهوم سیکل تولید را متوجه شویم.

سیکل تولید

سیکل تولید یا فاصله خروج متوالی دو محصول در کل ایستگاه همان 8 عدد در روز است که مربوط می باشد به ایستگاه دوم. یعنی هر 1 ساعت ما یک محصول تحویل میگیریم.

روش اجرایی بالانس خطوط

خب اینجا هم خبری از توضیحات کتابی نیست. ما می توانیم سیکل تولید را در حالات مختلف که در کتاب طرح ریزی واحدهای صنعتی وجود دارد محاسبه کنیم. ولی مطمئن هستم که برای شما نمی تواند مفید باشد. پس من در اینجا سیکل تولید را به صورت دستوری در نظر میگیرم تا بتوانم مفهوم را انتقال بدهم.

برای حالت های پیچیده لطفا دوره آموزشی شغل من را تهیه کنید چون در آنجا با اکسل و نرم افزار FLB ، بالانس خطوط را آموزش دادیم.

**بالانس خطوط با نرم افزار FLB در دوره آموزشی شغل من**

**بالانس خطوط با اکسل در دوره آموزشی شغل من**

فرض کنید مدیر عامل به شما می گوید که از این پس قرار است ظرفیت تولید 8 در روز باشد ( حالا به هر دلیلی ). ببینیم چه اتفاقی میافتد؟

ایستگاه اول در 4 ساعت نخست 8 قطعه تولید میکند و 4 ساعت بعدی را بیکار می ماند. (چون ظرفیت آن 16 عدد در روز بود پس هر نیم ساعت می تواند یک خروجی بدهد)

ایستگاه دوم تمام 8 ساعت را مشغول است و بیکاری ندارد. (چون ظرفیت آن 8 عدد در روز بود پس هر یک ساعت می تواند یک خروجی بدهد)

ایستگاه سوم در مجموع 2 ساعت مشغول است و 6 ساعت بیکار و منتظر کالا از ایستگاه دوم است.( چون ظرفیت آن 32 عدد در روز بود پس هر 15 دقیقه می تواند یک خروجی بدهد)

نکته: من در اینجا ستاپ تایم و مدت زمان انتظار ایستگاه ها برای اولین تولید را نادیده گرفتم تا مفهوم انتقال پیدا کند.

راندمان تولید در اینجا می شود جمع مقادیری از زمان که ایستگاه ها مشغول هستند، تقسیم بر جمع زمان هایی که ایستگاه ها در دسترس هستند. به عبارتی:

زمان مشغول بودن ایستگاه اول 4 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه اول 8 ساعت
زمان مشغول بودن ایستگاه دوم 8 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه دوم 8 ساعت
زمان مشغول بودن ایستگاه سوم 2 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه سوم 8 ساعت

پس به عبارتیزمان مشغوال بودن 4+8+2=14 تقسیم بر زمان دردسترس 8+8+8=24 پس 14/24= 0.5833 به عبارتی رانمان تقریبا 58%

ما از سیاست های مختلفی می توانیم استفاده کنیم تا ظرفیت تولید ایستگاه دوم را بالا ببریم. مثلا فرض کنید ایستگاه دوم دو شیفت کار کند و ……. اکنون میخواهیم یک دستگاه دیگر در ایستگاه دوم قرار دهیم تا ظرفیت آن دو برابر شود. هم چنین این کار باعث می شود تولید ما نیز دو برابر شود پس:

زمان مشغول بودن ایستگاه اول 8 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه اول 8 ساعت ( دستگاه از تمام ظرفیتش برای 16 عدد تولید استفاده می کند)
زمان مشغول بودن ایستگاه دوم 16 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه دوم 16 ساعت ( در اینجا 2 دستگاه داریم که هر کدام در روز 8 عدد تولید می کنند)
زمان مشغول بودن ایستگاه سوم 4 ساعت زمان در دسترس بودن ایستگاه سوم 8 ساعت ( این دستگاه ظرفیتش 32 عدد در روز است پس نصف تایم بیکار است)

پس به عبارتی زمان مشغول بودن 8+16+4 = 28 تقسیم بر زمان در دسترس 8+16+8 = 32 پس 28/32= 0.875 به عبارتی راندمان تقریبا 88%

چقدر جالب یک دستگاه در ایستگاه دوم اضافه کردیم و راندمان از 58% رسید به 88%. ببینید چقدر جالب خط تولید را بالانس کردیم. آیا بیش از این هم می شود بالانس کنیم؟ بله می شود. البته بستگی دارد به سیاست های تولید که آیا این کار انجام بشود یا خیر.

طبق تجربه: وقتی به صورت اصولی برای تولید فرآیند نویسی و زمانسنجی انجام دهید و سیکل تولید را بدست بیاورید، هر زمانی که مدیریت بخواهد ظرفیت تولید را افزایش و یا کاهش دهد به راحتی میدانید که در کدام ایستگاه و در کدام دستگاه باید تمرکز کنید. اینجا حالت ساده ای را در نظر گرفتیم. ممکن است مثلا 15 ایستگاه داشته باشید که در هر ایستگاه 20 تا 30 تا دستگاه داشته باشید. در اینجا بالانس را می توانیم برای یک ایستگاه و یا برای کل ایستگاه ها انجام دهیم.

نکته مهم این است که باید مدل تولید را در نظر بگیرید. هر چقدر از مدل محصولی به سمت مدل فرآیندی حرکت کنیم بالانس خطوط سخت تر می شود و در بعضی موارد غیر ممکن. چون محصولات مختلف در ایستگاه های مختلف ممکن است زمان های متفاوتی نیاز داشته باشند. ممکن است برای یک محصول مثلا ایستگاه پنجم عامل تعیین کننده باشد ولی در یک محصول دیگر ایستگاه دوازدهم.

ممکن است در جایی بخواهیم سیکل تولید را خودمان بدست بیاوریم و بهینه سازی را خودمان انجام دهیم و در جایی هم ممکنه به صورت دستوری باشد. مثلا مدیر عامل عنوان می کند که ظرفیت تولید این مقدار باشد، خب در اینجا شما مجبورید بهینه سازی را با توجه به ظرفیت تولید درخواستی انجام دهید.