روش نقطه سفارش یا ROP
اگر می خواهید تمام مقاله های مربوط به کنترل موجودی را یکجا ببنید اینجا کلیک کنید.
اگر می خواهید به صورت کامل و به صورت ویدیویی و دسترسی به تمام فایل ها کنترل موجودی را آموزش ببینید، وارد سایت شغل من بشوید و دوره آموزشی شغل من را تهیه کنید.
| این بخش ویدیو رایگان دارد، لطفا ویدیو مربوط به روش نقطه سفارش را تماشا کنید. برای استفاده از این روش باید دنیای کتاب ها را تبدیل کنیم به دنیایی که در اکسل قابلیت خروجی گرفتن داشته باشد. ما قرار نیست برای یک کالا محاسبات را انجام دهیم، ممکن است برای هزارن کالا بخواهیم هر روز این کار را انجام دهیم، پس روی کاغذ شدنی نیست. |
کنترل موجودی در شرایط مختلف
- اطمینان کامل
- مدل EOQ(Economic Order Quantity) و حالت های مختلف آن
- مدل دریافت تدریجی کالا POQ(Production Order Quantity)
این مدل ها فرضیاتی دارند که نشان می دهد این مدل ها در دنیای واقعی کارایی لازم را ندارد. به عنوان مثال به فرضیات مدل EOQ دقت کنید:
-
- نرخ تقاضا قطعی و ساکن و مقدار آن در طول دوره برنامه ریزی ثابت و معلوم است. در واقع نرخ تقاضا مستقل از زمان است.
- در این مدل کمبود جایز نیست
- در این مدل هیچ محدودیتی برای مقدار سفارش نداریم، در واقع هر مقداری که طبق فرمول بدست می آید بدون در نظر گرفتن محدودیت ها می تواند به عنوان سفارش مد نظر قرار بگیرد. ( از جمله محدودیت هایی که به آن اعتنایی نمی شود می توان فضای انبار، محدودیت سرمایه، تعداد سفارش و ….. را نام برد)
- سفارش داده شده در این مدل یکجا وارد انبار می شود ولی در شرایط واقعی ممکن است در چندین نوبت کالاها وارد انبار شوند.
- در این مدل مدت زمان تحویل کالا ثابت فرض می شود. در صورتی گه در دنیای واقعی احتمالی است.
- در این مدل قیمت کالا در تمام دوره ها ثابت فرض می شود و به مقدار سفارش بستگی ندارد. ولی در واقعیت می دانیم که هر چقدر کالای بیشتری خریداری کنیم می توانیم از تخفیف بیشتری برخوردار شویم. در این مدل تورم هم در نظر گرفته نمی شود.
- در مدل EOQ ساده یک نوع کالا را بررسی می کنیم و مدلسازی بر اساس یک نوع کالا انجام می گیرد.
- ریسک
- مدل FOI در حالت های مرور مستمر و مرور دوره ای
- مدل FOS در حالت های مرور مستمر و دوره ای
کنترل موجودی در شرایط واقعی
در واقعیت نرخ تقاضا D و مدت زمان تحویل کالا L ثابت نیستند. بنابراین مدل هایی که در قسمت های قبل بررسی شده کارایی لازم را از لحاظ اجرایی ندارد. در این قسمت در نظر داریم تا مدل هایی ها ارائه دهیم که با واقعیت سازگاری دارند. مدل FOS و مدل FOI. این دو مدل در حالت مرور مستمر و مرور دوره ای قابل بررسی است.
-
- مدل FOS در حالت مرور مستمر در این مدل با در نظر گرفتن LT ( مدت زمان تحویل) و با توجه به قدرت فروش و ذخیره اطمینان، ابتدا نقطه سفارش را بدست می آوریم سپس با مرور مستمر وضعیت موجودی، هر وقت مقدار موجودی به rh رسید به اندازه Q* سفارش صادر می کنیم
- مدل FOS در حالت مرور دوره ای در این مدل با در نظر گرفتن LT+T ( مدت زمان تحویل و دوره ) و با توجه به قدرت فروش و ذخیره اطمینان، ابتدا نقطه سفارش را بدست می آوریم، سپس با مرور دوره ای وضعیت موجودی، هر وقت مقدار موجودی به rh رسید به اندازه Q* سفارش صادر می کنیم. اما به دلیل اینکه نمی دانیم هر کالا در چه زمانی به نقطه rh می رسد باید طبق زیر عمل کنیم.
مثال: فرض کنید 30ام هر ماه قرار است کنترل را انجام دهیم، در این زمان با سه حالت روبرو می شویم. ممکن است در تاریخ 30ام کالاهایی وجود داشته باشند که هنوز به نقطه rh نرسیده اند، بنابراین برای این دسته از کالاها سفارشی صادر نمی کنیم. ممکن کالاهایی باشند که در همان تایم به نقطه rh رسیده اند، برای این دسته از کالاها به اندازه Q* سفارش صادر می کنیم. ممکن است کالاهایی باشند که خیلی زودتر از زمان بررسی ما به نقطه rh رسیدند. فرض کنید 25ام به نقطه rh رسیده اند، در این حالت ما باید اختلاف موجودی فعلی را با نقطه rh حساب کنیم و بعد این مقدار را با Q* جمع کنیم و یکجا سفارش را صادر کنیم.
-
- مدل FOI در حالت مرور مستمر در این مدل با در نظر گرفتن LT ( مدت زمان تحویل) و با توجه به قدرت فروش و ذخیره اطمینان، ابتدا نقطه سفارش را بدست می آوریم سپس با مرور مستمر وضعیت موجودی، هر وقت مقدار موجودی به rh رسید، به اندازه اختلاف موجودی فعلی با نقطه سفارش (rh)، سفارش صادر می کنیم.
- مدل FOI در حالت مرور دوره ای در این مدل ابتدا یک دوره ی مشخص برای تمام محصولات مثلا هفتگی یا ماهیانه یا …… در نظر می گیریم. ( اینکه دوره ی مورد نظر چقدر باشد بستگی به سیاست های شرکت، قیمت کالا و خیلی پارامترهای دیگر دارد). در این مدل با در نظر گرفتن LT+T ( مدت زمان تحویل و دوره ) و با توجه به قدرت فروش و ذخیره اطمینان، ابتدا نقطه سفارش را بدست می آوریم ، سپس با مرور دوره ای وضعیت موجودی، به اندازه اختلاف موجودی فعلی با نقطه سفارش (rh)، سفارش را برای تمام محصولات صادر می کنیم.
مشکلات مرور مستمر: یکی از بزرگترین مشکلاتی که مرور مستمر دارد این است که در آن تمام کالاها در یک زمان مشخصی به نقطه rh نمی رسند که ما به اندازه Q* یا اختلاف موجودی فعلی با rh سفارش صادر کنیم. بنابراین در شرکت های توزیع و پخش هزینه های حمل و نقل را به شدت بالا می برد. دلیل این که کالاها در یک زمان مشخص به نقطه rh نمی رسند این است که تقاضا در بازار احتمالی است. دومین مشکل آن این است که سطح موجودی مدام باید کنترل شود ( البته مشکل دوم توسط نرم افزارهای کامپیوتری قابل حل است). مشکل بعدی این است که مشخص کردن هزینه سفارش دهی در حالت FOS کمی مشکل است.
مشکلات مرور دوره ای : اولین مشکل مرور دوره ای این است که ذخیره اطمینان و هزینه نگهداری بیشتری نسبت به مدل مرور مستمر ایجاد می کند. در روش FOS در حالت مرور دوره ای مشخص کردن هزینه سفارش دهی کمی مشکل است.
- عدم اطمینان
- در اینجا بررسی نمیکنیم
انتخاب روش نقطه سفارش گذاری
در میان روش های بالا حالت ریسک بیشرین کاربرد را دارد چون در شرایط واقعی ما قرار است کار کنیم همچنین از روش های موجود در این بخش روش FOI را بررسی میکنیم. در شرکت های توزیع و پخش روش FOI در حالت مرور دوره ای طرفدار زیادی دارد.
محاسبات نقطه سفارش
نکته ای که وجود دارد این است که اگر تمام فرمول های موجود در این بخش را یاد بگیرید باز هم نمی توانید در کف کارخانه از آنها استفاده کنید چون باید همگی تبدیل بشوند به فرمول های اکسل. مثلا فرمول انحراف معیار که در تمام کتاب ها وجود دارد در اکسل میشود STDEV.S
به هر حال ما در اینجا FOI را در دو حالت مرور مستمر و مرور دوره ای بررسی مکینیم. بسته به اینکه تقاضا و مدت زمان تحویل کالا احتمالی باشد یا ثابت، ما در کل 8 حالت مختلف داریم.
ذخیره اطمینان و نقطه سفارش در مرور مستمر: |
حالت اول: مدت زمان تحویل ثابت و تقاضا ثابت
حالت دوم: مدت زمان تحویل LT ثابت و تقاضا D احتمالی 
حالت سوم: مدت زمان تحویل LT احتمالی و تقاضا D ثابت 
حالت چهارم: مدت زمان تحویل LT احتمالی و تقاضا D احتمالی 
ذخیره اطمینان و نقطه سفارش در مرور دوره ای: |
حالت اول: مدت زمان تحویل ثابت و تقاضا ثابت 
حالت دوم: مدت زمان تحویل LT ثابت و تقاضا D احتمالی
حالت سوم: مدت زمان تحویل LT احتمالی و تقاضا D ثابت
حالت چهارم: مدت زمان تحویل LT احتمالی و تقاضا D احتمالی 
سطح دسترسی (CSL و یا Z1-α )
پارامترهای زیادی بر روی سطح خدمت تاثیر می گذارند مثل هزینه های کمبود، قیمت کالا، هزینه های نگهداری. برای مشخص کردن سطح دسترسی می توانیم از جدول زیر استفاده کنیم .
توجه کنید که اگر هزینه اجاره انبار وابسته به موجودی کالا نیست در این حالت بهتر است سطح دسترسی را در بالاترین مقدار انتخاب کنیم زیرا در این حالت احتمال وجود کمبود کالا در مقابل تقاضا تقریبا صفر می شود. ولی اگر اجاره انبار وابسته به موجودی کالا باشد باید با توجه به سیاست های شرکت انتخاب کنیم که چه سطح دسترسی ای برای ما قابل قبول است.
برای مشخص کردن سطح دسترسی به صورت فرمولی باید به اطلاعاتی همچون ( تعداد کمبود درسال، متوسط فاصله زمان بین دو دوره کمبود و ……) نیاز دارید.
همانطور که در شکل ملاحظه می کنید اگر قرار باشد 99.73% از تقاضا را پوشش دهیم باید 3 را انتخاب کنیم و اگر قرار باشد 99.999998% از تقاضا را پوشش دهیم باید 6 را انتخاب کنیم.
در ویدیو آموزشی ما مرور مستمر و مرور دوره ای را در حالتی که مدت زمان تحویل ثابت و تقاضا احتمالی است آموزش دادیم.
